Toespraak van de Ambassadeur van de Republiek Polen in Nederland Z.E. Dr. Jan Borkowski
tijdens de herdenking van de bijdrage van de
1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade
aan Operatie Market Garden, 71 jaar geleden
Driel, 19 september 2015
Geachte veteranen,
Geachte burgemeester,
Excellenties,
Dames en Heren,
Wij zijn vandaag hier in Driel bijeengekomen om de 71e herdenking van Operatie Market Garden te vieren. Een operatie die het leven kostte aan duizenden dappere geallieerde soldaten, die niet alleen voor de vrijheid van Nederland vochten, maar ook voor de vrijheid van Polen en van heel Europa. Tijdens de dramatische dagen in september 1944 legden de soldaten van de Eerste Onafhankelijke Parachutistenbrigade, onder bevel van generaal Sosabowski, en gewone Nederlandse burgers de basis voor de Pools-Nederlandse vriendschap van de beide bevolkingen en beide staten. Het aandeel in de herdenking vorig jaar door de Poolse President Bronisław Komorowski en Zijne Majesteit Willem-Alexander getuigt van dit laatste.
Geachte veteranen,
Ik wil u van harte welkom heten in Driel. Het is voor mij altijd een grote eer en het geeft mij elke keer buitengewoon voldoening om u te ontmoeten. De viering vandaag is bovenal uw viering en wij zijn u bijzonder dankbaar. Dankbaar dat dankzij uw inzet met gevaar voor eigen leven wij in een vrij en democratisch Europa mogen leven. Helaas heb ik met groot leedwezen vernomen dat een van de laatste Poolse veteranen van de Slag om Arnhem, de in Nederland wonende heer Dembiński, in juni dit jaar is overleden. De herinnering aan deze moedige soldaat en aan zijn wapenbroeders zal bij ons altijd levend zijn. Gebruikmakend van de gelegenheid wil ik alle veteranen, waar ook ter wereld, een goede gezondheid en veel voorspoed toewensen.
Geachte Nederlandse vrienden,
Zoals elk jaar wil ik gebruik maken van de gelegenheid en iedereen bedanken die de herinnering aan generaal Sosabowski en zijn soldaten in Nederland levend heeft gehouden. Het is dankzij u, geachte vrienden, dat ik vandaag een buiging mag maken voor het vaandel met de oranje sjerp van de Militaire Willemsorde, ter ere van de helden van Arnhem en andere Nederlandse slagvelden en uit dankbaarheid voor de inwoners van dit land die zich zo lang en volhardend hebben ingezet voor de herinnering en de waarheid. Het is dankzij u dat de generaal de erkenning kreeg die hij verdiende. Een natie die de herinnering en rechtvaardigheid koestert is een groot natie.
De Polen vochten voor “Uw vrijheid en de onze”. U reageerde met oprechte dankbaarheid en een onwankelbare herinnering. Ik dank u namens de Pools regering en de Poolse bevolking.
Dames en heren,
De geschiedenis van onze vriendschap heeft een heroïsche dimensie. Het mag nooit vergeten worden, het dient gekoesterd en doorgegeven te worden aan de volgende generatie. De nieuwe generaties lijken meer interesse te hebben voor de geschiedenis dan wij ooit verwacht en gehoopt hadden. We zien dit ook hier, op het Polenplein in Driel, waar we zoveel jonge gezichten zien en dit elk jaar tijdens de herdenking zien. Ik wil graag de jongeren hiervoor bedanken. Jullie zijn onze hoop voor de toekomst, ons kapitaal dat gekoesterd dient te worden en waarin op de beste wijze geïnvesteerd dient te worden. Jonge mensen die interesse tonen in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, de geschiedenis van de eigen dorp, stad, land en continent zijn de toekomstige burgers van Europa die kunnen verzekeren dat de gruweldaden van de Tweede Wereldoorlog nooit meer zullen gebeuren en dat onze vrijheid blijvend is en zal worden doorgegeven aan toekomstige generaties.
Deze vrijheid is nooit vanzelfsprekend. Zoals elk jaar herhalen wij dat wij van de geschiedenis moeten leren en dat wij alles moeten doen zodat er nooit meer oorlog zal zijn. Dit jaar klinkt deze boodschap nog urgenter met de huidige militaire conflicten in de Oekraïne, het Midden-Oosten en Noord-Afrika, die een directe bedreiging voor heel Europa betekenen en voor de grootste humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog hebben gezorgd. De ongekende toestroom van vluchtelingen naar Europa is een uitdaging die niet genegeerd mag worden en opgelost dient te worden in de geest van humanisme en Europese solidariteit. In de onderling verbonden wereld van vandaag heeft een conflict in een regio een directe invloed op een andere regio. Polen en Nederland moeten, en ik ben er van overtuigd dat ze dat zullen, samenwerken binnen de Europese Unie, de NAVO en de Verenigde Naties om de oorzaak van deze conflicten aan te pakken. Voor een welvarende en rechtvaardige toekomst voor de volgende generaties.
Ik dank u voor uw aandacht.