Stichting Driel-Polen

Toespraak van de voorzitter van de Stichting Driel-Polen,
De heer A.J.M. Baltussen,
tijdens de herdenking van de bijdrage van de 1ste Poolse
Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden, 73 jaar geleden.
Driel, 16 september 2017

Panie i Panowie,
Ladies & Gentlemen,
Dames & Heren
Namens de Stichting Driel-Polen heet ik u vanmiddag van harte welkom bij deze herdenking, waar wij stilstaan bij de bijdrage van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan de Operatie Market Garden – 73 jaar geleden.

Een speciaal welkom aan:

De 5 Poolse veteranen uit het Verenigd Koninkrijk, Canada en de Verenigde Staten van Amerika Mr. Kubiński, Mr. Opalacz, Mr. Staszkiewicz, Mr. Wojciechowski en Mr. Ziołowski
Ook Mevrouw Nawrocka een voormalig lid van het verzet in Warschau vanaf 1939 tot oktober 1944 (Armia Krajowa) en weduwe van een lid van de brigade.
Ook de andere weduwen van Poolse veteranen uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk.
De Ambassadeur van de Republiek Polen in het Koninkrijk Nederland Zijne Excellentie Professor Czepelak en mevrouw Czepelak.
De Ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk Z.E. de heer Wilson, de ambassadeur van Canada H.E. Mevrouw Nölke en de chargé d’áffaires van de Verenigde Staten van Amerika de heer Crowley
De Commissaris van de Koning in Gelderland, de heer Cornielje
De Commandant van de 6e Airborne Brigade – Brigade Generaal Hałupka en de overige leden van deze Brigade
Lt.Gen. Sir Lorimer, Lady Lorimer en de overige leden van het Para Regiment en
Brigade Gen. Smits namens de Commandant van de Nederlandse Strijdkrachten.
De Burgemeester van de gemeente Overbetuwe, de heer van Asseldonk en zijn partner de heer Diepeveen
De vertegenwoordigers van de familie Sosabowski, achterkleinzoon Jeremy Sosabowski, zijn partner Bettina Beinhoff en Mevrouw Tomczyk Sosabowska
De vertegenwoordiger van de Britse veteranen, Staff Sgt. Laurie Weeden
De burgemeesters van de partnergemeenten van de gemeente Overbetuwe; uit Duitsland de heer Wernard van de gemeente Usingen en de heer Hürtgen van de gemeente Zülpich. Uit Polen de vertegenwoordiger van de burgemeester van Boleszkowice de heer Bukiel.
De marshal van Lubielski, de heer Sosnowski en de leden van zijn delegatie.
Professor Wawer, historicus gespecialiseerd in de geschiedenis van de Poolse strijdkrachten in het Westen tijdens WO2 en directeur van het Koninklijk Łazienski museum in Warschau
en
de directeur van het Poolse Oorlog Museum Mr. Adam Buława en zijn collega Mevrouw Anna Popielarczyk-Pałęga

Alle Britse veteranen hier vanmiddag aanwezig

Dames en heren,
Ook aan u een hartelijk welkom op deze middag waar wij de bijdrage herdenken van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden, 73 jaar geleden.

Een jaar geleden hadden wij wereldwijd nog contact met ongeveer 50 veteranen die lid zijn geweest van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade en deelgenomen hebben aan Operatie Market Garden. Inmiddels is dit aantal gedaald naar 40 veteranen. Aangezien de leeftijd van allen boven de 90 jaar ligt, is dit niet onverwacht.

Een van de veteranen die dit jaar is overleden zou ik willen vernoemen. Het betreft de op 31 januari j.l. overleden 100-jarige Alfons Victor Mackowiak, ook wel bekend als Alan Mack. Op 18 september 1944 is hij met een zweefvliegtuig geland in de omgeving van Wolfheze, heeft zich ingezet rondom en in Oosterbeek, is gewond geraakt bij de Oude Kerk en heeft de laatste maanden van de oorlog doorgebracht als krijgsgevangene in het kamp Spangenberg. Tijdens de oorlog had hij de rang van kapitein.
Na 1947 heeft hij zich in Engeland o.a. verdienstelijk gemaakt als zeer gewaardeerd sportinstructeur o.a. voor olympische atleten. Gedurende zijn leven was hij al bevorderd tot kolonel.
Na zijn overlijden is hij door de President Andrzej Duda postuum bevorderd tot Brigade Generaal. Volgende week zaterdag zal de urn met zijn as worden bijgezet op de militaire begraafplaats in Warschau.

Samen met de andere in het afgelopen jaar overleden veteranen zal ook hij deze middag in onze gedachten bij ons zijn.

Omdat het geen lustrumjaar betreft zou u verwachten dat naast deze herdenking in 2017 en de mogelijkheid om ons informatiecentrum te bezoeken geen bijzondere activiteiten plaatsvinden. Niets is minder waar!
Op 8 mei j.l. was het 125 jaar geleden dat generaal Stanisław Sosabowski werd geboren. Ook wordt op 8 mei in Polen de naamdag Sint Stanisław gevierd.
Alle reden om deze dag niet ongemerkt voorbij te laten gaan.
Daarom is op die dag hier op dit plein de generaal Stanisław Sosabowski tulp gedoopt.

Een ander bijzondere gebeurtenis die ik onder uw aandacht wil brengen is de onthulling van een borstbeeld van generaal Sosabowski volgende week zaterdag in Warschau. Dit beeld is gemaakt door een Nederlandse beeldhouwer, Martin Abspoel, en in 2014 door de Nederlandse ambassade in Polen aangeschaft. Het komt te staan op een plein in Warschau waar volgend jaar het nieuwe museum van het Poolse Leger gehuisvest wordt.

Volgende week donderdag zal in Krakau de jaarlijkse herdenking plaatsvinden van de oprichting van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade op 23 september 1941. Op vrijdag zal het Bestuur van de Stichting Driel-Polen ook aanwezig zijn bij de viering van het 60-jarig bestaan van de luchtlandingstroepen in het Poolse leger en het feit dat 80 jaar geleden Poolse militairen voor het eerst gebruik maakten van parachutes.

Jongens en meisjes van het koor. Wat fantastisch dat jullie hier vanmiddag weer met een groep aanwezig zijn om te zingen en als eerbetoon samen met de leden van het orkest Promyki Krakowa bloemen leggen. Ook de jeugd van de voetbalclub in hun tenue heten wij van harte welkom. Het tenue in de kleuren van de Poolse vlag en een embleem met een parachutist. Fijn dat jullie straks een deel van de kranslegging begeleiden.

Herdenken doen wij omdat Poolse parachutisten 73 jaar geleden bij Driel, niet ver hier vandaan, aan parachutes zijn geland om voor onze ouders, grootouders en/of overgrootouders te vechten tegen de vijand die toen ons land bezet hield. Zij hebben daarmee een bijdrage geleverd aan de vrijheid die wij nu dagelijks mogen ervaren.
Herdenken is belangrijk om te beseffen dat de vrijheid waarin we leven niet vanzelf is gekomen. Wees er bewust van dat anderen zich voor onze vrijheid hebben ingezet en inzetten. Zelfs met gevaar voor eigen leven. Vroeger én ook nu nog.

De Poolse parachutisten waren aan het begin van die oorlog, samen met vele anderen, uit hun land gevlucht of verdreven. Via vele omwegen kwamen zij samen in Schotland. Daar is op 23 september 1941 hun Brigade opgericht.

Voor ons allemaal – maar zeker voor deze 5 veteranen – is het heel speciaal dat jullie, begeleid door leeftijdsgenoten uit Polen, vanmiddag 2 liedjes in het pools zingen.
Ook de bijdrage van de voetbaljeugd wordt zeer gewaardeerd.

Veel succes dadelijk!!