Toespraak van de voorzitter van de Stichting Driel-Polen de heer A.J.M. Baltussen
tijdens de opening van het Informatiecentrum: De Polen van Driel
Driel, 18 september 2014
Excellentie Dr. Borkowski
Beste Veteranen, Beste Poolse Veteranen
Burgemeester van Asseldonk
Dames en heren
Welkom bij de opening van het
Informatiecentrum: De Polen van Driel
“verbonden door vriendschap en dankbaarheid”
De ondertitel refereert aan de diverse contacten die al sinds 1944 bestaan tussen Polen en Driel.
Exact 70 jaar geleden op 18 september 1944, de 2e dag van Operatie Market Garden, landde de Poolse oorlogsverslaggever Marek Swiecicki met een zweefvliegtuig bij Wolfheze.
Door de goede landing was de verslaggever opgewekt, maar onderweg naar Oosterbeek sloeg zijn stemming om omdat hij overal sporen van hevige strijd bemerkte.
Het duurde niet lang of hij zat middenin die strijd.
Na acht dagen van hevige strijd werd hij geëvacueerd naar Driel. Deze aftocht was mogelijk omdat zijn Poolse kameraden op 21 september bij Driel waren geland, waardoor de zuidzijde van de Rijn in geallieerde handen was gekomen.
Direct na de strijd bij Arnhem kreeg hij van generaal-majoor Sosabowski de opdracht om zijn belevenissen op papier te zetten om zo de Poolse inbreng tijdens de zogenaamde Slag om Arnhem vast te leggen.
Het boekje, ‘With the Red Devils at Arnhem’, was één van de eerste getuigenverslagen die in het najaar van 1944 werden gepubliceerd.
Helaas, beschrijft het boekje voornamelijk de gebeurtenissen bij Oosterbeek en niet de Poolse strijd bij Driel.
Een uitgebreide beschrijving van de gebeurtenissen in Driel verscheen pas in 1989 toen het boek van historicus George Cholewczynski ‘De Polen van Driel’ werd gepubliceerd.
De titel van het boek is nu ook de naam van het informatiecentrum.
In oktober 2012 zijn wij gestart met het uitwerken van een al lang bestaande wens om in Driel een Informatiecentrum op te zetten.
Steeds vaker bemerkten wij dat belangstellende toeristen dit mooie dorp bezochten en bloemen of andere kenmerken neerlegden bij een van de monumenten aan het Polenplein of bij het graf van Cora Baltussen.
Het Airborne Museum ondersteunde ons in dit initiatief en was graag bereid mee te denken over de opzet hiervan.
Geheel onbevangen, zonder enige ervaring zijn wij gestart met het opzetten van het doel, de doelstellingen en de thema’s.
Het uitvoeren van de thema’s was een ware uitdaging. Zeer welkome adviezen van Jan Hover en Paul Tirion als vertegenwoordigers van het Airborne Museum en daarna verschillende conservatoren, historici en vormgevers.
Ik kan u zeggen geheel uiteenlopende ideeën die het voor ons als onervaren bestuurders op dit terrein niet gemakkelijk maakten daaruit een keuze te destilleren. Ik kom daar straks in mijn dankwoord graag op terug.
Het Bestuur van onze Stichting is dan ook zeer blij dat wij vanmiddag het resultaat van 2 jaar voorbereidingen aan u kunnen tonen.
Voordat ik met mijn dankwoord begin wil ik eerst uw aandacht vragen voor een aantal sprekers en wil daarvoor als eerste graag het woord geven aan de Burgemeester van de gemeente Overbetuwe de heer van Asseldonk.