Przemówienie Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Królestwie Niderlandów Pana doktora Jana Borkowskiego,
podczas uroczystości upamiętniających udział
1. Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej
w operacji Market Garden, 71 lat temu
Driel, 19 września 2015 roku

Czcigodni Weterani,
Szanowny Panie Burmistrzu,
Ekscelencje,
Szanowni Państwo,

Zebraliśmy się dzisiaj tutaj w Driel, by upamiętnić 71. rocznicę operacji Market-Garden. Była to operacja, która kosztowała życie tysięcy odważnych alianckich żołnierzy, którzy walczyli nie tylko o wolność Holandii, ale również o wolność Polski i całego europejskiego kontynentu. To właśnie te dramatyczne wydarzenia z września 1944 roku spowodowały, że żołnierze I Samodzielnej Brygady Spadochronowej wraz z dowódcą gen. Stanisławem Sosabowskim i zwykli holenderscy obywatele położyli podwaliny pod polsko-holenderską przyjaźń w wymiarze międzyludzkim i międzypaństwowym. Przejawem tej ostatniej był udział w zeszłorocznych uroczystościach w Driel Jego Wysokości Willema-Alexandra oraz Jego Ekscelencji Prezydenta RP Pana Bronisława Komorowskiego.

Drodzy Weterani,
Chciałbym Państwa serdecznie powitać w Driel. Spotkanie z Państwem jest dla mnie zawsze ogromnym zaszczytem i sprawia mi wielką przyjemność. Dzisiejsze święto jest przede wszystkim Państwa świętem i to Państwu my wszyscy jesteśmy szczególnie wdzięczni. Wdzięczni za to, że dzięki Państwa poświeceniu i narażaniu własnego życia dzisiaj możemy żyć w wolnej i demokratycznej Europie. Niestety z wielkim smutkiem przyjąłem informację o śmierci w czerwcu tego roku jednego z ostatnich polskich weteranów Bitwy pod Arnhem mieszkającego w Holandii Pana Dembińskiego. Pamięć o tym dzielnym żołnierzu i jego współtowarzyszach broni będzie w nas zawsze żywa. Korzystając z okazji chciałbym życzyć wszystkim weteranom rozproszonym po całym świecie dużo zdrowia i pomyślności.

Drodzy holenderscy przyjaciele,

Tak jak każdego roku korzystam z okazji by podziękować wszystkim tym, którzy utrwalają w Holandii pamięć o generale Sosabowskim i jego żołnierzach. To dzięki Wam, drodzy przyjaciele, mogę dziś pochylić głowę przed sztandarem z pomarańczową szarfą Wojskowego Orderu Króla Wilhelma, oddając cześć zarówno żołnierzom-bohaterom spod Arnhem i innych pól bitewnych Holandii, jak i mieszkańcom tych ziem, Holendrom, bojownikom o pamięć i prawdę. To dzięki Wam oddano Generałowi szacunek i honor, należne miejsce na kartach historii. Wielki jest naród, który szanuje pamięć i sprawiedliwość!

Polacy walczyli „za wolność naszą i waszą”. Wy odpowiedzieliście na krew i pot polskiego żołnierza bezprzykładną wdzięcznością i uporczywą pamięcią. W imieniu Władz Rzeczypospolitej Polskiej i narodu polskiego dziękuję Wam za to!

Szanowni Państwo,

Historia naszej przyjaźni ma wymiar heroiczny. Nie powinniśmy nigdy o tym zapomnieć. Powinniśmy ten fakt upamiętniać i przekazywać nowym pokoleniom. W zasadzie, te młodsze pokolenia wydają się być bardziej zainteresowane historią niż byśmy to przypuszczali czy też pragnęli. Jesteśmy świadkami tego również tutaj, na placu Polski w Driel, gdzie tyle młodych twarzy pojawiło się, a w zasadzie pojawia się każdego roku na uroczystościach. Chciałbym im za to podziękować. Jesteście naszą nadzieją na przyszłość. Jesteście naszym kapitałem, o który powinniśmy dbać i w który powinniśmy inwestować w odpowiedni i wyrafinowany sposób. Młodzi ludzie, którzy są zainteresowani historią II Wojny Światowej, historią własnego miasteczka, miasta, województwa czy kontynentu, są przyszłymi obywatelami Europy, którzy sprawią, że okrucieństwa II Wojny Światowej nigdy nie wydarzą się ponownie oraz dopilnują, aby nasza wolność została zachowana i przekazana następnym pokoleniom.

Ta wolność nigdy nie powinna być traktowana jako coś pewnego. Każdego roku powtarzam, że musimy wyciągać wnioski z historii i robić wszystko, co w naszej mocy, by zapobiec ewentualnej kolejnej wojnie. W tym roku jest to tym bardziej prawdziwe w obliczu konfliktów na Ukrainie, Bliskim Wschodzie i w Północnej Afryce. Te konflikty stają się bezpośrednim zagrożeniem bezpieczeństwa dla całej Europy oraz stworzyły najpoważniejszy kryzys humanitarny od czasów II Wojny Światowej. Bezprecedensowy napływ imigrantów do Europy jest wyzwaniem, które nie może zostać zignorowane, tylko musi zostać rozwiązane w duchu humanitaryzmu i europejskiej solidarności. W dzisiejszym połączonym świecie konflikt w jedynym regionie ma bezpośredni wpływ na sytuację w pobliskim obszarze. Polska i Holandia muszą, i, jestem przekonany, będą współdziałać w Unii Europejskiej, Sojuszu Północnoatlantyckim i Organizacji Narodów Zjednoczonych by przeciwdziałać przyczynom wszystkich tych konfliktów w taki sposób, aby zapewnić dostatnią i odpowiednią przyszłość dla przyszłych pokoleń.

Dziękuję za uwagę.