Słowa powitania przewodniczącego Fundacji Driel-Polen,
pana A.J.M. Baltussena,
wygłoszone podczas 76. obchodów upamiętniających udział 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w operacji Market Garden
Driel, 19 września 2020
Ekscelencje Generałowie Panie i Panowie
Drodzy Weterani w Polsce, Wielkiej Brytanii, Kanadzie i USA, mamy wielką nadzieję, że nowoczesna technika zadziała i sprawi, że połączycie się z nami na czas trwania tej uroczystości.
Witamy też serdecznie rodziny weteranów, naszych gości z lat ubiegłych, wszystkich wolontariuszy i mieszkańców Driel na tych obchodach, podczas których szczególną uwagę zwracamy na udział 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w operacji Market Garden – 76 lat temu.
Już na pierwszej uroczystości w 1946 roku obecni byli członkowie 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej i mieszkańcy Driel: burmistrz, przedstawiciel kościołów, nauczyciele, orkiestra, dzieci oraz członkowie Komitetu Driel-Polen.
Obecnych dzisiaj pragnę zapewnić, iż niezwykle doceniamy fakt, że przyjęli Państwo nasze zaproszenie. Mimo to po 75 latach bardzo brakuje nam weteranów, młodych członków chóru i orkiestry z Holandii i Polski, polskiej młodzieży, która pisała wiersze, licznych wolontariuszy i około tysiąca zainteresowanych osób.
W zeszłym roku w ramach funduszy pochodzących z programu Gelderland Herdenkt zainicjowaliśmy kilka projektów.
Jednym z nich była restauracja witraża ofiarowanego przez członków 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej w lutym 1947 roku.
Więzy przyjaźni i wdzięczności łączące mieszkańców Driel i Polski widoczne są w tej miejscowości pod różnymi postaciami.
Tutejszy klub piłkarski, założony w październiku 1945 roku, wybrał barwy polskiej flagi na swoje barwy klubowe: białą koszulkę i czerwone spodenki. Obecnie w tym stroju gra co tydzień 35 drużyn. Czy więzy łączące nas z Polską można wyrazić dobitniej?
Jednym z założycieli klubu piłkarskiego był ksiądz Poelman, który powrócił do Driel wraz z kilkoma mieszkańcami niedługo po wyzwoleniu w maju 1945 roku. Spotkali się oni z członkami Brygady stanowiącej część wojsk okupacyjnych w Niemczech, którzy stacjonowali tuż za granicą – w Kleef – i dalej na północ w pobliżu Overijssel.
Przybyli oni do Driel w poszukiwaniu grobów polowych swoich poległych towarzyszy oraz pozostałości sprzętu, który musieli zostawić podczas odwrotu 26 września 1944 roku.
Z pomocą obecnych wówczas mieszkańców polscy żołnierze pochowali około 30 spadochroniarzy na cmentarzu przy kościele rzymskokatolickim.
We wrześniu 1946 roku wzniesiono pierwszy pomnik, a w grudniu tego samego roku uczniowie z Driel wysłali około 1800 kartek świątecznych do członków Brygady, którzy służyli w oddziałach alianckich okupujących Niemcy.
W 1947 roku członkowie Brygady ofiarowali 6500 guldenów, co obecnie odpowiada wartości 30 tysięcy euro, oraz witraż przeznaczony dla tymczasowej szkoły dla chłopców.
Miejscowy klub piłkarski z okazji 75-lecia swojego istnienia sfinansował restaurację tego witraża, a wczoraj dokonaliśmy jego ponownego odsłonięcia w naszym Centrum Informacyjnym, gdzie znalazł swoje stałe miejsce.
Również wczoraj z inicjatywy rady gminy odsłonięto popiersie generała Sosabowskiego naprzeciw domu, który we wrześniu 1944 roku służył generałowi za jego kwaterę.
Na naszej stronie znajdą Państwo linki do relacji z tych wydarzeń.
Drodzy weterani, wszystko to i kilka innych już od dawna istniejących miejsc pamięci jasno dowodzi, że Driel jest Wam wdzięczny i nigdy o Was nie zapomni.
Nie przestaniemy uroczyście wspominać, miejmy nadzieję, że w przyszłym roku będziemy to znowu robić w Państwa obecności!