Toespraak namens de Minister van Defensie van de Republiek Polen
Vice-Minister van Defensie, staatsecretaris Internationale aangelegenheden
de heer Paweł Woźny
tijdens de 75e Herdenking van de bijdrage van de 1ste Poolse Onafhankelijke
Parachutistenbrigade aan Operatie Market Garden
Driel, 21 september 2019
DAMES EN HEREN,
Allereerst heet ik van harte welkom de vertegenwoordigers van de Nederlandse regering – de gastheren van deze herdenking vandaag. Een warm welkom voor onze hooggeachte gast(en), Zijne Koninklijke Hoogheid, Prins Charles, Prince of Wales,…
Dit jaar herdenken we het begin van de Tweede Wereldoorlog. 80 jaar geleden. Polen was het allereerste land dat door nazi-Duitsland werd binnengevallen. Poolse soldaten verzetten zich tegen de Duitse en Sovjet-agressie. Zo probeerden ze de onafhankelijkheid van hun vaderland te beschermen. In de daaropvolgende jaren van dit bloedige conflict vochten Poolse soldaten schouder aan schouder met de geallieerde strijdkrachten om de vrijheid van andere staten te beschermen. Ze hebben ook bijgedragen aan de bevrijding van Europese naties van de Duitse bezetting.
De gedenktekens van het heroïsche optreden van de Poolse troepen zijn niet alleen in Polen te vinden, maar ook in heel Europa en zelfs op andere continenten. Narvik in Noorwegen, Tobruk in Libië, Monte Cassino in Italië, Falaise in Frankrijk, Breda in Nederland, en ook Driel, waar we nu staan − om er enkele van te noemen −, zijn de symbolen van de roem van de Poolse strijdkrachten. Ze vervullen ons met trots en weerspiegelen onze loyaliteit aan de geallieerden. Ze symboliseren de strijd van onze voorouders voor onze vrijheid en die van jullie.
De inwoners van Driel die 75 jaar geleden, op 21 september 1944, omhoogkeken, zagen een bijzonder schouwspel: honderden parachutes en vliegtuigen. Dit was de plek waar soldaten van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade landden en deelnamen aan de grootste luchtlandingsoperatie in de geschiedenis… Ze kwamen onder zwaar vuur van de Duitsers te liggen, zowel tijdens de landing als tijdens de gevechten op de grond, waardoor ze zware verliezen leden. Moedig vochten ze tegen de overweldigende kracht van de vijand, vastbesloten om steun te bieden aan de Britse troepen aan de andere kant van de Rijn.
Ik ben trots en ontroerd als ik vandaag naar de lucht boven Driel kijk en de Poolse parachutisten zie, net zoals de plaatselijke inwoners hen 75 jaar geleden zagen. Vandaag landen de soldaten van de 6de Luchtlandingsbrigade weer op de Nederlandse bodem. Ze zijn de opvolgers van deze helden die in september 1944 in Driel zijn geland. Zo brengen ze hulde aan hun voorgangers en zetten hun eervolle tradities voort.
Ik sta hier, voor het gedenkteken van de commandant van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade, en kijk naar alle aanwezigen. De vertegenwoordigers van Polen en Nederland evenals de veteranen en de inwoners van Driel en Arnhem zijn hier bij elkaar gekomen. De ceremonie van vandaag is een prachtige gelegenheid om eer te betonen aan de Poolse soldaten en om de gevallenen te herdenken. We herdenken generaal Stanisław Sosabowski wiens eer werd hersteld en wiens verdiensten na vele jaren werden erkend. We moeten niet vergeten dat veel Nederlandse burgers zich ervoor hebben ingezet om de Poolse parachutisten en hun commandant op passende wijze te herdenken. Genoemd moet worden Cora Baltussen, wier graf door de Poolse delegatie werd bezocht. In 1944 was een Poolse zin: ‘Dziękujemy Wam, Polacy!’ – ‘Bedankt, Polen!’ te zien in de straten van menig Nederlandse stad. Veel Nederlanders sloten Polen in hun hart om ze niet meer te vergeten. Cora Baltussen staat symbool voor de Nederlandse dankbaarheid aan de Poolse soldaten waarvoor ik namens Polen en zijn Strijdkrachten wil bedanken.
Ik wil ook de Nederlandse autoriteiten, en met name de inwoners van Driel, bedanken voor het levend houden van de herinnering aan generaal Stanisław Sosabowski en zijn militaire prestaties en voor het goed verzorgen van de herdenkingsplekken, bijvoorbeeld de talrijke begraafplaatsen waar de Poolse soldaten hun laatste rustplaats hebben gevonden.
Ik ben ervan overtuigd dat de ceremonie van vandaag, die onze gemeenschappelijke geschiedenis herdenkt, de samenwerking tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Polen zal versterken evenals de vriendschap en samenwerking tussen onze soldaten die vandaag binnen één bondgenootschap opereren.
De militaire oefeningen zoals NATO Tiger Meet in 2018 en Noble Jump in 2019 die in Polen werden uitgevoerd, kunnen worden gezien als een voorbeeld van onze partnerschap / alliantie. Ik wil hieraan toevoegen dat de officiële opening van het bureau van de Nederlandse attaché voor Polen die recentelijk plaatsvond ook een perfect voorbeeld is van onze verdiepte samenwerking. Ik ben meer dan blij dat we eindelijk samenwerken in één alliantie.