Toespraak vz. Stichting Driel-Polen, dhr. A. Baltussen
Szanowne Panie, Szanowni Panowie, dziewczęta i chłopcy!
Serdecznie witam Was na uroczystościach poświęconych pamięci Pierwszej Samodzielnej Brygady Spadochronowej i jej uczestnictwu w bitwie pod Arnhem.
Rok temu polska dziennikarka, pani Joanna Pieciukiewicz zwróciła się do swoich kolegów z portalu Polonia.NL Polonii Holenderskiej z prośbą o pomoc. Chciała uzyskać więcej informacji na temat przyznania najwyższych holenderskich odznaczeń wojskowych: Medalu Brązowego Lwa generałowi Sosabowskiemu, oraz Order Wojskowy Króla Wilhelma spadkobiercom tradycji Pierwszej Samodzielnej Brygady Spadochronowej. Miała zamiar nakręcić film dokumentalny na temat starań Holendrów o rehabilitację generała i jego brygady. Szczegóły udziału Polaków w bitwie pod Arnhem we wrześniu 1944 roku nie były dobrze znane w samej Polsce.
Poradzono jej, żeby natychmiast przyjechała do Holandii i wzięła udział w obchodach rocznicy bitwy tutaj w Driel.
Jak sama później opowiadała, była zaskoczona zaangażowaniem mieszkańców Driel w polską sprawę. W listopadzie wróciła do Driel razem z ekipą telewizyjną. Spotkała się z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w proces rehabilitacji Generała i Jego Brygady.
Powstał film dokumentalny, którego premiera odbyła się w czerwcu tego roku na antenie TV Polonia. Film zdobył dużą popularność i uznanie wśród polskich widzów. Wzrosło zainteresowanie historią generała i brygady i również zainteresowanie obchodami tych wydarzeń. Dowodzi tego na przykład obecność prawie 50 osób z Trzcińska Zdroju, przybyłych wraz z przedstawicielami gminy Graft-de Rijp, partnerskiej gminy Trzcińska. Po południu spodziewamy się występu chóru Gorce z Nowego Targu. Jego członkowie byli na występach w Brukseli i w drodze powrotnej postanowili przyjechać na uroczystości do Driel i nagroby żołnierzy.
Wczoraj w Hadze ambasada RP zorganizowała pokaz filmu dla specjalnie zaproszonych gości. Dzisiaj będzie można go zobaczyć o godz. 17 w centrum Oldenburg.
Relacja filmowa z dzisiejszych uroczystości będzie pokazana w Polsce w najbliższych dniach.
Zamiarem Cory Baltussen było rozpowszechnienie w Polsce wiedzy o historii Pierwszej Samodzielnej Brygady Spadochronowej i generale Stanisławie Sosabowskim. Za jej życia to marzenie spełniło się tylko częściowo. Pewnie nigdy nie przypuszczała, że wkrótce po jej śmierci historia Brygady tak szybko stanie się znana.
Jesteśmy przekonani, że w przyszłości Polacy będą wykazywali coraz większe zainteresowanie tymi obchodami. Z radością powitamy ich w Driel.
(tłum. z niderlandzkiego M. Bos-Karczewska) – www.polonia.nl