Hij kwam letterlijk uit de lucht vallen en landde op 21  september 1944 met ongeveer 1000 Poolse paratroepers in het buitengebied ten zuidoosten van Driel.

Bolesław “ Bolek” Ostrowski is overleden op 13 maart 2025 en is 105 jaar oud geworden. Hij was de laatst levende veteraan van de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade. Bij zijn uitvaart waren vertegenwoordigers van de 6^e Poolse Parachutistenbrigade uit Krakau, Poolse ambassade in Canada en Poolse veteranen organisatie aanwezig.

Bolek had een wereldreis afgelegd tussen zijn geboorte regio, nu Oekraïne, en de landingsterreinen bij Driel. Hij is gestorven in Canada, waar hij sinds de jaren 50 van de vorige eeuw woonachtig was.

Dit artikel beschrijft in grote lijnen de levensgeschiedenis van Bolesław Ostrowski.
Het verhaal van Bolek is typerend voor dat van veel Poolse veteranen. Via grote omwegen droegen zij bij aan de strijd voor een vrij Europa. Velen van hen keerden nooit meer terug naar hun vaderland.
Bolek overleeft alle beschietingen tijdens zijn inzet voor het Poolse leger. Ieder kan zich de verschrikkingen voorstellen, die de geallieerde soldaten tijdens Operatie Market Garden in de Slag om Arnhem meemaakten. Zelf zegt Bolek in een interview hierover: “I have lived a thousand years”. (The Missasauga News 31-12-2015).
Tijdens het interview in juli 2023 koos hij de woorden ”het was onze inzet waard” om zijn gevoelens over de strijd tastbaar te maken.

Levensbericht:
Driel, september 1944
Na dagen van voorbereiding en twee keer uitstel vertrok de brigade uiteindelijk op 21 september rond 2 uur in de middag vanaf Saltby Airfield bij Leicester in Engeland naar Driel. De operatie Market Garden was al in volle gang. Bolek was 25 jaar toen hij in Driel als radio-telegrafist landde.
Het landingsgebied wijzigde enkele dagen voor hun komst. Het werd Driel. De opdracht was zo snel mogelijk de Rijn over te steken met de veerpont die daar zou liggen om de 1e Britse Airborne Divisie te steunen in de strijd. Dat bleek niet mogelijk, want de pont was verdwenen. Dat kwam omdat de veerbaas de kabels van de pont had doorgeknipt om gebruik door de Duitsers te voorkomen. Het verzoek aan de commandant van het 30e-legerkorps van de geallieerden om boten te leveren voor de overtocht liep telkens op teleurstelling uit. Ze kwamen niet of slechts enkele.
Geen wind tijdens zijn afsprong; hij had een voortreffelijke landing ondanks zware beschietingen door de Duitsers. Zijn radioset was vlakbij neergekomen net als de tweewielige trolley om de zendapparatuur te verplaatsen.
Vier mannen waren nodig om de zware apparatuur naar het verzamelpunt bij boerderij de Baarskamp aan de rand van het dorp te vervoeren. De wagentjes met daarop de verbindingsapparatuur bleken in de drassige akkers bij Driel en de weke uiterwaarden van de Rijn moeilijk of zelfs helemaal niet verplaatsbaar.
De radioset van Bolek en zijn team bleek de enige betrouwbare verbinding met de Britse troepen in Oosterbeek.

Toen de Polen de Rijn bereikten en ontdekten dat ze die niet konden oversteken omdat de veerpont niet meer lag aangemeerd, trokken ze in de vroege ochtend van de volgende dag, 22 september, naar Driel terug, waar ze zich ingroeven. Sosabowski achtte de positie bij een boerderij gelegen aan de dijk, te gevaarlijk om er nog langer te blijven. Zonder dat de Duitsers het merkten, verplaatsten de Polen zich tegen de dageraad naar het dorp Driel. Het hoofdkwartier van Sosabowski  werd ingericht in de boerderij van de familie de Beijer.
In de nacht van 23 naar 24 september verplaatste de brigade de radioset opnieuw naar de Rijndijk, waar de overtocht over de rivier moest geschieden. Maar diezelfde nacht keert Bolek met zijn apparatuur weer terug naar het hoofdkwartier in Driel.
Ongeveer 200 Poolse militairen slaagden er tijdens de gevechten in de overkant van de rivier te bereiken om de belegerde Britten te versterken.

Van de 1568 Poolse militairen werden er slechts 1003 in Driel gedropt. De overige soldaten keerden, door een communicatiestoring onder de vliegeniers over de weersomstandigheden, terug naar Engeland. Dat waren soldaten van vooral het 1e en 3e bataljon.
Lang bleef er onzekerheid over hun lot. Enkele dagen later werden ze alsnog bij Grave gedropt en naar Driel gebracht.

Er kwam bericht van de legerleiding dat de Britse Airborne troepen zich in de nacht van 25 naar 26 september zouden terugtrekken en de Rijn oversteken naar Driel. De Poolse brigade zou de volgende ochtend 26 september Driel verlaten. Het was negen uur in de morgen toen ze Driel verlieten. Zij konden het tij in de stijd niet keren. In de namiddag kwamen ze uitgeput in Nijmegen aan. Tot hun teleurstelling keerden ze niet direct terug naar Engeland maar werden nog diezelfde dag naar hun nieuwe posities getransporteerd in Herpen,Ravenstein naar Overlangel en Neerloon om vliegvelden te bewaken.
Begin oktober werden ze naar België gebracht en kwamen uiteindelijk per schip in Engeland aan op 12 oktober 1944.

Later, vanaf mei 1945, werden de Polen nog ingezet als onderdeel van het geallieerde bezettingsleger in Duitsland. In april 1947 werd het Poolse leger ontheven van haar taken in het bezettingsleger en gedemobiliseerd. Bolek overleeft alle beschietingen tijdens zijn inzet voor het Poolse leger. Ieder kan zich de verschrikkingen voorstellen, die de geallieerde soldaten in de Slag om Arnhem meemaakten.

Geboren in Dubno, toen nog in Polen.
Bolesław “Bolek” Ostrowski wordt op 4 juli 1919  op een boerderij geboren nabij Dubno in de gelijknamige regio, dat toen nog in Polen lag. De Russen namen de regio in september 1939 in.
De regio Dubno is nu onderdeel van Oekraïne.
Het rustige grensstadje werd door de Blitzkrieg van de Duitsers in september 1939 overspoeld door een stroom van vluchtelingen uit het westen.
Het leven daar was moeilijk onder de Russische bezetting. Bolek kreeg een opleiding tot onderwijzer onder strikt toezicht van de Russen. Na een korte periode als onderwijzer in het bezette Tsjechië werd hij in maart 1941 opgeroepen om dienst te doen in het Rode Leger.
Per trein reist hij met vele andere dienstplichtigen naar het oosten, waar hij wordt opgeleid tot radio-telegrafist.
Binnen het Rode Leger begon men te twijfelen aan de loyaliteit van de Poolse soldaten aan de Sovjet-Unie. Daarom besloot de legerleiding deze militairen naar werkkampen in Siberië te deporteren. Een hele zware periode volgde met vooral één doel:overleven.
Midden februari 1942 hoorde hij dat generaal Sikorski in Engeland rekruten  zocht voor het op te richten Poolse leger in de USSR. Bolek werd ook toegestaan zich te verbinden met het Poolse leger in ballingschap.
In maart 1942 vertrekt Bolek naar Kazachstan. Daar stopt zijn reis niet. Hij reist de halve wereld over, van Azie, het Midden Oosten, Zuid Afrika, Zuid Amerika naar Canada om uiteindelijk op 6 oktober 1942 aan te komen in Greenock in Schotland. Daar sluit hij zich aan bij  de 1e Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade.
Bolek Ostrowski, derde van rechts, voor vertrek naar Driel

Vanaf die tijd trainden de Polen zich als paratroepers met het ultime doel “de kortste route naar Polen te nemen” en het vaderland te helpen bevrijden. Maar het Geallieerde Opper Commando had andere plannen. De Poolse  paratroepers werden toegevoegd aan de 1e Britse Airborne Divisie om ingezet te worden in de operatie Market Garden.
Bolek trainde intensief om goed voorbereid te zijn op zijn rol als radio-telegrafist en paratroeper.
Uiteindelijk vertrokken de Poolse troepen op 21 september 1944 naar hun doel bij het dorp Driel.

 Na de tweede oorlog
Bolek keert niet meer terug naar Polen.Het land is opnieuw ingenomen door de Sovjet-Unie en net als de meeste andere militairen van zijn brigade is hij niet meer welkom in het communistische Polen. Polen was niet langer een vrij land.
Bolek trouwde op 20 januari 1951 in Coventry met Maria Wypijewska. Een jaar later werd hun zoon Johnny geboren, in 1954 gevolgd door Roman en  Barbara in 1955.
Het bedrijf, Massey Ferguson, waar hij in Engeland voor werkte, had ook een vestiging in Canada. Daarop besloot de familie in 1958 naar Canada te emigreren en daar een nieuw leven op te bouwen.
Bolek ging in 1984 met pensioen.
Bolek kwam voor het eerst in 1989 terug naar Driel voor de herdenking van de Slag om Arnhem en in 2014 voor de twaalfde en laatste keer. Zijn zoon John, dochter Barbara en kleinzoon vergezelden hem geregeld.
Bolek Ostrowski met zijn dochter Barbara

In de vijf dagen van de strijd in Driel vonden 97 van zijn kameraden de dood. Het dorp was door het oorlogsgeweld verwoest. Toch werden de veteranen na de oorlog met open armen ontvangen door de Drielse bevolking en in hun harten gesloten. Dat is nu nog zo.
Vijftig jaar na de oorlog  kreeg Polen zijn vrijheid terug.  Veteranen vanuit de hele wereld , waaronder Bolek, liepen in een overwinningsparade door Warschaw.
Na de oorlog suggereerden de Engelsen, dat de Poolse parachutisten schuldig waren aan het mislukken van operatie Market Garden. Uiteindelijk kreeg de brigade eerherstel toen koningin Beatrix in mei 2006 de brigade de hoogste militaire onderscheiding in Nederland, de Willemsorde, toekende voor hun rol in de bevrijding van Nederland en in het bijzonder om hun bijdrage aan operatie Market Garden.

De voorzitter van de stichting Driel-Polen heeft hem op 19 juli 2023 bij gelegenheid van zijn 104^e verjaardag via een video gesprek nog een boeket bloemen aangeboden. Daar genoot hij zichtbaar van.
De laatste 2 jaar verbleef hij in een verzorgingshuis in Canada.

Auteur: Rob Snelders

Bronnen:

• General Sosabowski Tourist, A Polish Paratrooper’s Memoir, Boleslaw Ostrowski
• De Polen van Driel, George F. Cholewczynski

Verzoek om eerherstel aan Britse regering:
Er is ‘geen tijd te verliezen’ voor de laatste nog levende Poolse veteraan van de Slag om Arnhem. Dat schrijven de burgemeesters van Overbetuwe, Arnhem, Renkum en Ede  en de Stichting Driel-Polen in juli 2024 in een open brief aan de nieuwe premier Starmer van het Verenigd Koninkrijk.
Ruim acht decennia na Operatie Market Garden maken de Britten een grote stap naar eerherstel voor de Poolse parachutisten die gevochten hebben bij Driel en Arnhem. “Het Verenigd Koninkrijk spreekt zijn waardering en erkenning uit voor de moed en toewijding getoond door de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade tijdens Operatie Market Garden”, aldus de Britse regering eind januari 2025 op haar website.
In december 2024 heeft Bolek nog een brief ontvangen van de Britse Minister van Defensie waarin grote waardering voor zijn inzet en die van de brigade wordt uitgesproken.
Het is jammer dat hij het voornemen van de Britse regering voor een militair geschenk aan de opvolgers van de 1^ste Poolse Onafhankelijke Parachutistenbrigade, de 6 Airborne Brigade in Krakau,  en de extra aandacht die zij daarbij aan Generaal Sosabowski willen geven niet meer kan meemaken.

Bolesław Ostrowski, born July 4 1919, died March 13 2025